EXCLUSIEF Stanley Menzo: "Wij mochten lopen, Gerets sliep zijn roes uit"

Lierse SK zorgde in de zomer van 1996 voor een stunt door Stanley Menzo, toen 32 jaar, weg te halen bij PSV. Menzo was een grote meneer in Nederland met onder meer jarenlange ervaring bij Ajax, waar hij 11 jaar speelde. Na twee jaar PSV trok de toen zesvoudige international naar Lierse SK. "Ik zat bij PSV op de bank, nadat ik voordien op de bank was verzeild geraakt bij Ajax, en ik wilde weer voetballen. Ik werd toen benaderd door Eric Gerets of ik interesse had om naar Lierse SK te komen. Ik ben een kijkje gaan nemen en Lierse SK was wel een stapje terug. PSV was een topclub in Nederland met een geweldig stadion, terwijl dat bij Lierse SK toch wat anders was. Het was wél een enorme stap voorwaarts inzake beleving en plezier in het voetbal”, aldus Menzo aan onze redactie. 

Voor het seizoen waren ploegen als Anderlecht en Club Brugge de grote favoriet voor de titel. Het was echter Lierse SK dat de titel pakte en dat op overtuigende wijze. Dat seizoen werd zeer overtuigend gewonnen van Anderlecht (5-1), Club Brugge (2-4), Standard (0-3) en het KRC Genk (5-2) van onder meer Branko Strupar dat nadien brokken maakte in België. "Of we meteen beseften dat onze ploeg voor de titel kon meedoen? Dat besef is doorheen het seizoen gegroeid. Ik herinner mij dat Denis Kliouev in januari overkwam van Feyenoord en hij was misschien wel de missing link in ons team. Hij bracht extra creativiteit in de ploeg, maar er stond al een basis. We waren een sterk geheel. Er waren geen ‘vedetten’ in de ploeg en niemand voelde zich beter dan iemand anders. Dat was de verdienste van Gerets. Lierse was een modale club en er waren wel ervaren en talentvolle spelers, maar het was knap dat hij daar zo een sterk geheel van heeft weten te maken." 

Gerets was toen nog een beloftevolle trainer van 42 jaar en die titel was zijn grote doorbraak. Hij trok het seizoen daarna na Club Brugge en was nog trainer van PSV, FC Kaiserslautern, Wolfsburg, Galatasaray, Marseille, Al-Hilal, Marokko, Lekhwiya en Al-Jazira. "Er is een ding wat ik zeker van hem heb overgenomen en dat is het vormen van een homogene groep. Je moet soms tussen de spelers staan en soms erboven. Daar vond ik hem echt heel sterk in. Je kan heel goede spelers of een goede tactiek hebben, maar als de neuzen niet in dezelfde richting staan dan is het bijna onmogelijk om succesvol te zijn."

Toch kreeg Menzo het enkele dagen voor de titelmatch tegen Standard aan de stok met Gerets. Menzo ging onderhandelen met Bordeaux en Gerets vond dat niet professioneel en ging hem niet opstellen tegen de Rouches. Uiteindelijk gebeurde dat wel. "Het was misschien wel iets wat hij bewust heeft gedaan om een positieve spanning te creëren voor die laatste wedstrijd (lacht). Althans, dat heb ik gehoord. Ik had een afspraak met het bestuur en schijnbaar was hij er niet van op de hoogte. Er is een botsing geweest, maar na twee of drie dagen was dat alweer voorbij. Het zegt genoeg over de persoon en de sfeer binnen de club dat dit snel werd opgelost." 

Lierse SK was in die periode ‘Lierke Plezierke’. Heel België genoot van het voetbal van Lierse en het leek bij elke thuismatch een groot feest te zijn. Dat was het ook, ook voor de spelersgroep. "Lierke Plezierke? Ja, dat was het zeker (lacht). We deden als groep ook heel veel zaken buiten het veld samen. Bij Lierse heb ik het plezier in en vooral naast het veld teruggewonnen. Daar heb ik van genoten en daardoor heb ik nog steeds contacten met veel ploegmaats van toen."

In die periode was er geen smartphone of sociale media en spelers konden nog zonder argwaan een stapje in de wereld zetten. "We gingen één keer per maand samen met de groep iets doen. Dat had Gerets zo een beetje contractueel vast laten leggen (lacht). We gingen op maandagavond vaak naar Leuven. Dan kwamen we toch vaak aangeschoten terug en op dinsdagochtend hadden we altijd een bosloop. Wij gingen met de assistent Frank Breackmans naar het bos voor een bosloop en als we terug kwamen zagen we vaak Gerets languit in een zetel liggen in het spelershome, want hij had die avond ook goed mee gefeest. Hij lag zijn roes uit te slapen terwijl wij mochten lopen (lacht). Dat voelde op dat moment onrechtvaardig aan, maar tijdens de middagtraining was dat gevoel alweer weg. Hij was de baas. De avond voordien was hij één van de groep en zeiden we ook gewoon Eric tegen hem en de dag nadien was het weer vol aan de bak. Dat maakte het ook zo mooi. Zo kan ik nog meerdere verhalen vertellen."

"Op vrijdag gingen we wel eens lunchen 'bij de Chinees' met mensen van de business club. Dat begon rond 13u en dan kwam er een flesje wijn bij, en wat sake… Dan ging je toch rond een of 17u met een paar glazen wijn naar huis en de volgende avond moest je wel voetballen. Maar dat was heel normaal. Ik voelde me daar heel prettig bij en dat werkte." 

Op de laatste speeldag kon Lierse SK de titel pakken op het veld van Standard. Club Brugge hoopte dat Standard nog roet in het eten zou gooien, maar club en fans zagen hun voormalige publiekslieveling Eric Gerets liever de titel winnen dan de Brugse rivaal. Lierse SK won uiteindelijk eenvoudig met 0-3 en de stunt was compleet. "Ik had voordien al eens een wedstrijd meegemaakt waarin we kampioen konden worden. Dat was met Ajax tegen NEC en het was eigenlijk een salonremise. Wij hadden genoeg aan een punt voor de titel en zij waren bij een punt zeker van het behoud. Maar met Lierse moesten we winnen op het veld van Standard. Ik ga niet zeggen dat de spelers van Standard het ons gunden, maar ze zagen Lierse liever kampioen spelen dan pakweg Anderlecht of Club Brugge. We waren toen met Club aan het strijden om de titel. Je voelde wel een spanning, maar je voelde bij hen ook wel iets van ‘we gunnen het jullie’. We wonnen daar terecht, maar je merkte ook dat de fans het liever hadden dat het ‘kleine’ Lierse SK kampioen werd. Het was een heel speciale wedstrijd." 

Menzo speelde even voor Bordeaux en keerde nog terug. Hij speelde er nog tot 1999 en won ook de Beker van België. Via Ajax kwam hij bij AGOVV terecht en op 39-jarige leeftijd hing hij de handschoenen aan de haak. Nadien stortte hij zich op zijn trainerscarrière. Menzo ging aan de slag bij AGOVV, AFC, Volendam, Cambuur en Vitesse (assistent). In 2013 keerde hij terug naar het Lisp om er hoofdtrainer te worden. Het eerste seizoen verliep al onrustig, en in zijn tweede seizoen werd hij al snel in het seizoen ontslagen. 

"Ik ben Lierse altijd blijven volgen. Vooraleer ik terugkwam naar de club sprak ik al eens met hen, maar het ging toen niet door. Ik had toen nog niet de hoogste diploma’s en Lierse zag er uiteindelijk vanaf. Dat was uiteindelijk geen slechte zaak voor mij, want ik zou als onervaren trainer toen bij een club zijn gekomen waar er veel onrust was. Toen ik er wel aan de slag ging in 2013, was ik er ook echt aan toe. Ik was heel blij dat ik trainer kon worden van Lierse, maar het is helaas niet geworden wat het had kunnen worden. Maar dat is voetbal." 

Lierse was toen in handen van de Egyptenaar Maged Samy. Lierke Plezierke was verdwenen en werd een zeer onstabiele club. De voorzitter was impulsief en Lierse werd een duiventil waar spelers en trainers bijzonder snel de revue passeerden. De sfeer vanuit de gouden periode was er niet meer. "De sfeer uit onze tijd was uniek. In onze periode waren er vooral Belgische spelers die een andere band hadden met de club, met de stad, met de fans… Toen ik terugkwam waren er ook veel Franstalige en Egyptische spelers en de eenheid was daardoor totaal anders. Om een voorbeeld te geven. Het is lastig om die eenheid in een groep te krijgen wanneer er te grote verschillen zijn. Er waren bijvoorbeeld jongens die geen alcohol dronken en die andere interesses, normen en waarden hadden en daar heb ik natuurlijk alle respect voor, maar het is moeilijk om dan te zeggen: ‘jongens, vanavond gaan we met de hele groep een stapje in de wereld zetten’. Dat was daardoor niet eenvoudig, dat geef ik toe." 

Het avontuur eindigde, maar toch zal je Menzo geen slecht woord horen zeggen over Lierse. Uit zijn eerste periode hield hij er namelijk veel vrienden aan over. Lierse SK zag zwarte sneeuw en viel uiteen. Er is nu Lierse K. (waar Nico Van Kerckhoven T2 is) in Eerste Klasse B en er is Lierse-Lyra (waar Eric Van Meir mee aan de slag is). "Ik heb nog veel contact met Eric (Van Meir, nvdr.) en ook met Roel Reymen en Nico (Van Kerckhoven, nvdr.). Het is jammer dat het zo uit elkaar is gevallen, maar dat is misschien ook allemaal het gevolg van het succes uit onze periode. De club was er wellicht nog niet klaar voor. Als je als club wil groeien dan moet je kleine stappen zetten, maar we wonnen plots de titel en de beker. Dat ging heel snel. Op financieel vlak heb je na een titel veel meer uitgaven. Die stap was waarschijnlijk te groot voor Lierse en dan bestaat de kans dat het misloopt. Dan kan je in vreemde situaties terecht komen zoals met die gokchinees." 

Menzo keerde bijna een derde keer terug. “Ik kwam terug uit Zuid-Afrika in 2018 en toen heb ik nog met Lierse Kempenzonen gesproken. Het was voor mij niet haalbaar. Ik moest dan dag elke vanuit Amsterdam op en neer rijden, dat was heel lastig. Ze hadden niet de middelen om mij daar ergens te laten wonen. Ik had ook geen zin om een club in de problemen te brengen met lastige eisen. Wie weet in de toekomst, je weet nooit. Nadien ben ik dan naar China gegaan." 

Anno 2021 is racisme nog altijd een pijnlijk kwaad in de maatschappij. Ondergetekende was als jong kereltje aanwezig tijdens Anderlecht-Lierse. Plots gooide een ‘fan’ uit de spionkop van Anderlecht een banaan richting Stanley Menzo. De doelman nam de banaan in zijn handen, begon hem te pellen en at hem op. Menzo kreeg het publiek hélémaal op zijn hand en kreeg een staande ovatie. Ze scandeerden uit volle borst zijn naam. Een tafereel dat Menzo zich ook nog heel goed herinnert.

"Ik had het in mijn carrière al vaker meegemaakt dat ik werd bejegend, en er bananen naar mij werden gegooid, maar dit had ik nog nooit eerder gedaan. Het was wellicht een ingeving van het moment. Ik voelde me toen goed en sterk, het team speelde goed en ik denk dat het daaruit voorkwam. Ik stond er totaal niet bij stil, maar ik herinner me dat moment nog altijd héél levendig. Ik zal dat nooit meer vergeten. Het wekte een positieve reactie op bij de spionkop van Anderlecht en dat was mooi." 

In die periode, en jaren later nog steeds, was het in Belgische stadions ‘normaal’ dat zwarte spelers vaak werden geïntimideerd door de fans van de tegenstander. Er klonken dan vaak verwerpelijke oerwoudgeluiden als ‘oe oe’, terwijl er in hun eigen team spelers met een donkere huidskleur speelden. Het passeerde toen… Voor Menzo was het aanpassen toen hij in België kwam spelen. 

"Ik heb heel erg met racisme te maken gehad in mijn beginperiode in Nederland. Vooral rondom op het veld, op het veld was het te verwaarlozen. Toen ik naar België kwam was het in Nederland geminderd, maar in België kwam ik terug terecht in een situatie waar ik voordien in Nederland had gezeten. Daar moest ik aan wennen, maar ik kon er door mijn ervaringen in Nederland beter mee omgaan. Ik kwam als ex-speler van Oranje, Ajax en PSV wel met een grote naam naar België. Ondanks het feit dat er racistische uitlatingen waren, was er toch respect voor de voetballer Menzo. Ik merk dat er de afgelopen jaren meer aandacht aan wordt gegeven en dat is zeer positief, maar ik weet niet of je het ooit weg krijgt..." 

Het Nederlandse voetbalicoon Clarence Seedorf haalde enkele maanden geleden uit. "Er zijn geen gelijke kansen voor coaches. De cijfers spreken voor zich; je ziet bijna geen mensen met een kleur in de hoogste posities in het voetbal", zei hij in Italiaanse media. Menzo hoorde dat ook. "Hij heeft moeite om een club te vinden en dat komt volgens hem vooral door zijn huidskleur. Dan is de vraag of dat gevoel juist of onjuist is. Dan stel ik een wedervraag ? Hoeveel donkere trainers lopen er rond in Europa? Valt jou dat ook op? Nu wordt de vraag bij ‘ons’ gelegd, al spreek ik niet graag over ons en jullie, maar is het ook iets dat aan de ‘andere kant’ wordt opgemerkt? Als dat niet zo is, dan hebben we een probleem. Vandaar die vraag. Het is dus wel zo. Waarom wordt het dan alleen aan de donkere mensen gevraagd? Zo krijg je een geforceerde kunstmatige scheiding. En dan zijn we niet bezig om dit samen op te lossen en krijg je de verhalen over ‘zwart’ en ‘wit’. Het is niet goed als het ‘wij’ tegen ‘zij’ is. Bij ‘Black Lives Matter’ is het bijvoorbeeld niet goed als zwart tegen blank zou gaan protesteren, maar het is net de bedoeling dat blank en zwart samen actie voeren. Dat was daarom leuk om zien als het samen gebeurde en dat is de goede weg." 

Marc Coucke liet onlangs verstaan dat Vincent Kompany het ook aangaf. In België valt het ook heel erg op. Bij Anderlecht is er Vincent Kompany in een topfunctie, bij Standard Mbaye Leye en jongens als Marouane Fellaini en Axel Witsel investeerden in de club. Daar stopt het echter… "Als je kijkt hoeveel donkere trainers er aan de slag zijn in het betaalde voetbal in België, Nederland en Europa valt het wel op. Misschien heeft het nog een generatie of één of twee nodig om die kloof te dichten. Ik deel dus die mening van Clarence, dat het opvalt, en dat gevoel dat hij heeft begrijp ik. We moeten er samen iets aan doen."

Eindigen doen we met zijn huidige activiteiten in Aruba. Na zijn ontslag in 2014 bij Lierse SK was Menzo nog werkzaam als trainer van AFC Amsterdam, Ajax Cape Town en het tweede elftal van Beijing Guoan. Sinds dit jaar is Menzo aan de slag in Aruba, waar hij technisch directeur en even interim-bondscoach is. "Het is een heel mooi project waarin een plan is geschreven om het voetbal strategisch te ontwikkelen op het eiland. De FIFA ondersteunt landen fysiek en financieel als je een bepaalde ontwikkeling kan doormaken. Ik was in 2018 op het eiland toen ik inzicht kreeg van het plan. Maar ik ben aan het einde van dat jaar naar China gegaan. Vorig jaar zag ik dat de vacature nog openstond om technisch directeur te worden. Het is bijvoorbeeld een van de vele vereisten van de FIFA dat een federatie een technisch directeur heeft om in aanmerking te kunnen komen voor ondersteuning. Ik had het naar mijn zin in China, maar door de pandemie kon ik niet bij mijn familie zijn. Dat ging niet meer en hier lukt dat wel… Daarom ging ik iets anders doen wat mij als mens en als coach verrijkt qua ervaring. Mede daardoor ben ik hier aan de slag gegaan als technisch directeur om dat plan uit te voeren."

"In dat takenpakket zit onder meer het mee structureren van de clubs, het ontwikkelen van trainers. We gaan vanaf februari tot ergens in juli 101 trainers met een C-licentie opleiden naar een B-licentie. Als je goede trainers hebt, kan je eisen van clubs dat ze een trainer met een licentie aanstellen. Door goede trainers kan je spelers beter opleiden en daardoor kan het niveau van je competitie om hoog. Voor een goede competitie heb je goede scheidsrechters nodig, en zo zijn er meerdere raakvlakken in het voetbal waar we aan de ontwikkeling werken. Dat is in het kort het hele plan een beetje uitgelegd." 

"Het niveau is momenteel heel laag. Het is een eiland van 120.000 mensen en dat leeft van toerisme. Inzake klimaat is het ook niet echt ideaal om te voetballen. Er is weinig grasgroei en het voetbal moet hier echt vanaf de jeugd ontwikkeld worden. Dat is een enorme uitdaging en dan is er ook de pandemie. De competitie lag hier een jaar stil en we hopen snel een kleine competitie te kunnen opstarten en dat we in september weer voluit aan de bak kunnen gaan", besluit de sympathieke Menzo. 

Stanley Menzo – Het gevecht onder de lat, 272 pagina’s, kan je HIER verkrijgen.